భట్టిప్రోలు బౌద్ధ స్థూపములు , లిపి మాతృక

భట్టిప్రోలు మన తెలుగు నాట ఉన్న చిన్న గ్రామము.

గుంటూరుకు 40 కిలో మీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ కుగ్రామం,

క్రీస్తు పూర్వం నుండీ ఆంధ్రుల ఘన చరిత్రకు నిదర్శనము.

మెగస్తనీసు 30 ఆంధ్ర దుర్గాలను పేర్కొన్నాడు,

వానిలో విశిష్టమైనది "భట్టిప్రోలు".

భట్టి ప్రోలు లిపి ->

_________

క్రీస్తు పూర్వం 500 నుండీ రూపు దిద్దుకో సాగినది.

300 నాటికి “భట్టిప్రోలు లిపి" గా స్వరూపం దిద్దుకున్నది.

మౌర్య లిపికి , ఎదిగిన లేఖనము అనవచ్చును.

తెలుగు బాస కు భట్టిప్రోలు లిపి మాతృక - అని భావించ వచ్చును.

లలోనే ఏర్పడిన తెలుగు భాషా మూల రూపంగా

“భట్టిప్రోలు లిపి" -

Linguistics లో ఉన్నత స్థానాన్ని పొందింది.

కుబేరకుడు అనే రాజు పరిపాలన, మౌర్యుల కన్నా ముందే

తెలుగు సీమకు ప్రతిష్ఠాకరమైన చారిత్రక నాగరికత

విలసిల్లినదనడానికి బలమైన ఋజువులు.

కుబేరకుడు/ కుభీరక/ కుబేర ధనదుడు

ప్రతీపాల పురమును రాజధానిగా రాజ్య పాలన చేసాడు.

[Pratipalapura (Bhattiprolu), ]

నాటి ప్రతీపాల పురమే నేటి భట్టిప్రోలు

బ్రాహ్మీ లిపి Brahmi script విభాగములోనిది

అని చరిత్రకారుల అభిప్రాయం.

క్రిష్ణా నదీ మైదానానికీ,

బంగాళా ఖాత మహా సముద్ర తీరానికి చేరువలో ఉన్న కుగ్రామం ఇది.

గుంటూరు- రేపల్లె రైలుమార్గము వద్ద ఉన్న ప్రాంతము.

"భట్టిప్రోలు శాసనాలు"

తెలుగు లిపి యొక్క ప్రాచీనతకు ప్రత్యక్ష సాక్ష్యాలు.

బ్రిటిష్ పాలకులు మొట్ట మొదటి సారి

1870 లో భట్టిప్రోలు వద్ద తవ్వకములు జరిపారు.

అటు పిమ్మట ఆ అంగ్లేయులే వరుసగా తవ్వకములు జరిపించినారు.

[ఏ మాటకు ఆ మాటే చెప్పుకోవాలి, చరిత్ర పట్ల ,

మాతృ భూమి పట్ల పౌరులకు ఉండ వలసిన భక్తి శ్రద్ధలకు -

బీజము వేసిన వారు వారేనని- ఒప్పుకోవలసినదే!]

భట్టిప్రోలు వద్ద విక్రమార్క దిబ్బ - ను తవ్వగా

ఈ శిథిలాలు బయల్పడ్డాయి.

"ధాతు కరండము", స్థూపాలు మున్నగు అమూల్య సంపద ప్రత్యక్షమైనది.

1870 లో బాస్వెల్, 1871 లో సర్ వాల్టేర్ ఎలియట్,

అప్పటి నుండీ 1874 వఱకూ రాబర్ట్ సీ వెల్ ;

పిమ్మట 1892 లో అలెగ్జాండర్ రే,

అటు పిమ్మట

చాలా కాలం తర్వాత -

1984 లో బుహ్లార్, 1969 లోనూ, 1970 లలోనూ

డా. ఆర్. సుబ్రహ్మణ్యం మున్నగు వారెందరో పరిశోధనార్ధమై,

భట్టిప్రోలు పల్లె సీమ వద్ద త్రవ్వకాలు జరిపించారు.

archialogy of survey India ఆధ్వర్యంలో జరిగినవి.

"శిలా మంజూష" ఇక్కడి విశిష్ట వస్తువు.

ఈ రాతి పెట్టెలో బుద్ధుని ధాతువులు, వెండి భరిణలు,

నవ రత్నాలు, కుందన పుష్పాలు ఉన్నవి.

మహా స్థూపాలు , చైత్యము, బౌద్ధ విహారాలు ఇత్యాదుల నిర్మాణాలు -

భట్టిప్రోలులో విభిన్నంగా ఉండి,విశిష్టతను కలిగి ఉన్నాయి.

8 అడుగుల ప్రదక్షిణా పథము,

దారి సువిశాలంగా ఉన్నది.

స్థూపము :-

1. పద్మ దళాకారంలో ,

2. 1700 చదరపు గజాల విస్తీర్ణము

3.148 అడుగుల "మేధి" ( డ్రమ్ ఆకారము );

4. 40 అడుగుల ఎత్తు కలిగి ఉన్నది. ;

పాల రాయి తో కట్టిన గోడ కట్టారు.

5. స్థూప నిర్మాణానికై

- 45 ×- 30 × 8 కొలతలు గల

ఇటుకలను వాడారు.

ఇంగువ కార్తికేయ శర్మ, టి.వి.జి. శాస్త్రి, పి.ఆర్.కె. ప్రసాద్,

సి. శివరామమూర్తి, ఎస్. శంకర నారాయణన్, చరిత్ర రీసెర్చ్ లో కృషి చేసారు.

భట్టిప్రోలును పర్యాటక ప్రాంతంగా అభివృద్ధి చేయదగిన సీమ - అని

మేధావులు పలువురు అభిప్రాయాలను వెలిబుచ్చారు.

ఉత్తర ప్రదేశ్ లో బుద్ధ దేవుని విగ్రహమును నెలకొల్పారు.

అతి గొప్ప విగ్రహము మనకు గర్వ కారణము.

ఈ సందర్భంగా

మన ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని [ SEE LINK]

ఒక బౌద్ధ స్థూపము గురించి ప్రస్తావన ,

విహంగావలోకనముగా చేద్దాము/చేసాము..