ఆ భక్తుల ఇంటి పేరు - అనుముల

రైతు అనుముల మాచిరెడ్డి, కృష్ణా తీరాన 

తంగెళ్ళ పల్లి నివాసి. గుంటూరు జిల్లాలోనిది ఈ గ్రామం.

అతని పెద్దకోడలు భవనాశిదేవి శివ భక్తురాలు. ఒకనాడు మామగారు ఆమెకు చెప్పాడు 

"అమ్మయీ, ఇవాళ పొలంలో అనుములు నాటాలి. నేను పొలానికి వెళుతున్నాను. 

ఇంటి పనులు పూర్తి అయ్యాక - 

నువ్వు అనుములు విత్తనాలను తీసుకుని రా." 

ఆ ప్రకారం ఆమె విత్తుల మూటతో బయలుదేరింది. 

శివ నామ సంకీర్తనలు చేస్తూ నడుస్తున్న భవనాశిదేవికి 

మార్గ మైధాన కొందరు శైవభక్తులు -  

"భవతి బిక్షాం దేహి"అని యాచించించారు. 

"శివార్పణం" అంటూ భవనాశిదేవి, వారికి తన వద్ద ఉన్న 

అనుములను దానం చేసింది. ఆ జంగమదేవరలు ఆమెను దీవించారు.

పొలం దగ్గరికి వస్తూన్న భవనాశిదేవికి - 

తన దగ్గర విత్తనాలు లేవు - అనే సంగతి స్ఫురణకు వచ్చింది. 

మామగారికి ఏమి చెప్పాలో తెలీలేదు.

ఎటూ పాలుపోక, నెమ్మదిగా ఇసుక తీసుకుని, 

మూట కట్టింది. ఆ మూటను నడుమున దోపింది.

తమ సుకేత్రానికి ఆమె చేరింది. పెద్దాయన - 

"విత్తు భూమిపై చల్లు, పనుంది, వెళ్తున్నాను." అని చెప్పి వెళ్ళాడు.

శివ నామ స్మరణం చేస్తూ, పొలంలో తాను తెచ్చిన ఇసుకరేణువులను చల్లింది.

చిత్రంగా - దీనిని ఎవరూ గమనించలేదు.

నారు ఏపుగా పెరిగింది, అందరూ కోతల పని చేస్తున్నారు. 

మాచిరెడ్డి ప్రభృతులు - తమ తమ పొలాలలో పైరు కోతలు కోసే పనిని మొదలెట్టారు. 

;

చిత్రంగా ప్రతి ఆనప కాయలోనూ బంగారు అనుములు - 

ధగధగలాడుతూ కనిపించాయి. 

తర్వాత భవనాశిదేవి - తాను ఇసుక చల్లిన విషయం అందరికీ తెలిపింది. 

"క్షమించండి." అంటూ మోకరిల్లింది. 

పల్లె ప్రజలు "మీ కోడలు భవనాశిదేవి సాక్షాత్తు లక్ష్మీదేవి అవతారమే."

అని ప్రశంసించారు. 

;

అప్పటి నుండి మాచిరెడ్డి యొక్క ఇంటి పేరు - అనుముల - ఐనది.

ప్రజలు వారికి బ్రహ్మరధం పట్టారు.

తమకు ప్రభువుగా మాచిరెడ్డికి అధికారం ఇచ్చి, గౌరవిస్తున్నారు. 

మాచిరెడ్డి పరిపాలనలో ప్రజలు సుఖంగా, నిబ్బరంగా ఉన్నారు.  

మాచిరెడ్డి బంగారు అనుములలో కొంత భాగాన్ని దానం చేసాడు.

"ప్రజా సంరక్షణ కోసం - కోటను కట్టండి." 

అని మాచిరెడ్డికి విప్రోత్తములు సలహా ఇచ్చారు. 

మాచిరెడ్డి తంగెళ్ళ గ్రామం చుట్టూ పెద్ద గోడను కట్టించాడు. 

;

ఒకనాడు ప్రజానీకం కోసం - మంచినీటి కొరకు -

అనుముల మాచిరెడ్డి దిగుడు బావిని త్రవ్వించసాగాడు.

ఎంతో లోతుకు నీటి కోసం త్రవ్వారు, 

చెమట  ధార పోసి,, చేసిన శ్రమ కాస్తా, నిష్ప్రయోజనమైంది.

నిరాశగా చతికిలబడ్డాడు  అనుముల మాచిరెడ్డి.

ఆ రేయి కలలో గంగాభవానీదేవి ప్రత్యక్షం ఐనది.

"భక్తా! నీ కోడలు భవనాశీ దేవి - ఈ కూపములోనికి ప్రవేశించి, 

నన్ను పూజిస్తే - జల పడ్తుంది, ఆ సమయాన ఆమె నాలో ఐక్యం ఔతుంది." 

గంగాభవాని ఆనతి విని  అనుముల మాచిరెడ్డి నిశ్చేష్ఠుడైనాడు.

కానీ ఆయన కోడలు

 "గంగాభవానీ దేవికి  నేనంటే ఎంతో ప్రేమ, 

కనుకనే గంగమ్మ తల్లి నాకు ఈ గొప్ప అవకాశాన్ని వరంగా అనుగ్రహించింది." 

ప్రజలకు త్రాగు నీరు లభిస్తుంది, 

లోక కళ్యాణార్ధం ఈ మహత్కార్యం కోసం, 

నా బ్రతుకును అంకితం చేయడం - 

నాకు ఎంతో మహద్భాగ్యం." 

అంటూ ముందువెనుకలాడుతున్న - స్నేహితులకు, బంధువులకు నచ్చజెప్పింది.

తు.చ. తప్పకుండా గంగమ్మ వాక్యాన్ని ఆచరణలో పెట్టింది. 

బావి అడుగున ఆసీన ఐనది భవనాశీ దేవి. 

ఆమె అర్చనలు పూర్తి అయీ అవకుండగనే - పుడమి నుండి జల - జల జలా ఉబికింది. 

బావి అడుగున ఆసీన ఐనది భవనాశీ దేవి. 

ఆమె అర్చనలు పూర్తి అయీ అవకుండగనే - పుడమి నుండి జల - జల జలా ఉబికింది. 

ఆ ప్రాంతాలలో నీటి ఎద్దడి మటుమాయమైంది.

త్యాగమయి భవనాశి అందరి మనో మందిరములందు కొలువై ఉన్నది. .

ఆ ప్రాంతాలలో నీటి ఎద్దడి మటుమాయమైంది.

ఆ బావికి "భవనాశమ్మ బావి" - అని పేరు వచ్చింది.

& 

తంగెళ్ళ గ్రామం క్రిష్ణానదికి- ఈ ఒడ్డున ఉన్నది, ఎదుట రెండో తీరాన - 

ప్రసిద్ధ మట్టపల్లి నరసింహస్వామి కోవెల ఉన్నది. 

మట్టపల్లి నరసింహస్వామి కోవెలకు

భూరి దానాలు, విరాళములు ఇచ్చిన 

మాచిరెడ్డి అనుముల జీవితములు ధన్యమైనవి.

===============================,

;

అనుముల వారి గృహ నామం ;-

anumula waari gRha naamam ;

;

raitu anumula maacireDDi, kRshNA teeraana 

tamgeLLa palli niwaasi. gumTUru jillaalOnidi ee graamam.

atani peddakODalu BawanASidEwi Siwa bhakturaalu. okanADu maamagaaru aameku ceppaaDu 

"ammayee, iwALa polamlO anumulu nATAli. nEnu polaaniki weLutunnaanu. imTi panulu 

puurti ayyaaka - nuwwu anumulu wittanaalanu teesukuni raa." 

aa prakaaram aame wittula mUTatO bayaludErimdi. 

Siwa naama samkeertanalu cEstuu naDustunna భవనాశిదేవిki 

maarga maidhaana komdaru Saiwabhaktulu -  

"Bawati bikshaam dEhi"ani yaacimcimcaaru. 

"SiwaarpaNam" amTU భవనాశిదేవి, waariki tana wadda unna 

anumulanu daanam cEsimdi. aa jamgamadEwaralu aamenu deewimcaaru.

polam daggariki wastuunna భవనాశిదేవిki - 

tana daggara wittanaalu lEwu - anE samgati sphuraNaku waccimdi. 

maamagaariki Emi ceppaalO teleelEdu.

eTU paalupOka, nemmadigaa isuka teesukuni, 

mUTa kaTTimdi. aa muuTanu naDumuna dOpimdi.

tama sukEtraaniki aame cErimdi. peddaayana - 

"wittu bhuumipai callu, panumdi, weLtunnaanu." ani ceppi weLLADu.

Siwa naama smaraNam cEstuu, polamlO taanu teccina isukarENuwulanu callimdi.

citramgaa - deenini ewaruu gamanimcalEdu.

naaru Epugaa perigimdi, amdaruu kOtala pani cEstunnaaru. 

maacireDDi praBRtulu - tama tama polaalalO pairu kOtalu kOsE panini modaleTTAru. 

;

citramgaa prati aanapa kAyalOnuu bamgaaru anumulu - 

dhagadhagalADutuu kanipimcaayi. 

tarwaata BawanASidEwi - taanu isuka callina wishayam amdarikee telipimdi. 

"kshamimcamDi." amTU mOkarillimdi. 

palle prajalu "mee kODalu BawanASidEwi saakshaattu lakshmeedEwi awataaramE."

ani praSamsimcaaru.

appaTi numDi maacireDDi yokka imTi pEru - anumula - ainadi.

prajalu waariki brahmaradham paTTAru.

tamaku prabhuwugaa maacireDDiki adhikaaram icci, gaurawistunnaaru.

మాచిరెడ్డి pari paripaalanalO prajalu sukhamgaa, nibbaramgaa unnaaru.

maacireDDi bamgaaru anumulalO komta BAgaanni daanam cEsADu.

"prajaa sam rakshaNa kOsam - kOTanu kaTTamDi." ani wiprOttamulu 

మాచిరెడ్డిki salahaa iccaaru. / tamgeLLa graamam cuTTuu pedda gODanu kaTTimcADu. 

;

okanADu prajaaneekam kOsam - mamcineeTi koraku -

anumula maacireDDi diguDu baawini trawwimcasaagaaDu.

emtO lOtuku neeTi kOsam trawwaaru, cemaTa dhaara pOsi, 

cEsina Srama kaastaa, nishprayOjanamaimdi.

macireDDi anumula nirASagaa catikilabaDDADu  anumula maacireDDi.

aa rEyi kalalO gamgaabhawaaneedEwi pratyaksham ainadi.

"BaktA! nee kODalu bhawanASee dEwi - ee kuupamulOniki prawESimci, 

nannu puujistE - jala paDtumdi, aa samayaana aame naalO aikyam autumdi." 

gamgaabhawaani aanati wini  anumula maacireDDi niScEshThuDainaaDu.

kaanee aayana kODalu "gamgaabhawaanee dEwiki  '''''''''''' 

nEnamTE emtO prEma, kanukanE gamgamma talli 

naaku ee goppa awakaaSAnni waramgaa 

anugrahimcimdi." prajalaku traagu neeru labhistumdi, 

lOka kaLyaaNaardham ee mahatkaaryam kOsam, 

naa bratukunu amkitam cEyaDam - 

naaku emtO mahadbhaagyam." 

amTU mumduwenukalADutunna - snEhitulaku, 

bamdhuwulaku naccajeppimdi.

tu.ca. tappakumDA gamgamma waakyaanni aacaraNalO peTTimdi.

baawi aDuguna aaseena ainadi BawanASee dEwi. 

aame arcanalu puurti ayee awakumDaganE - puDami numDi jala - jala jalaa ubikimdi. 

aa praamtaalalO nITi eddaDi maTumaayamaimdi.

tyaagamayi BawanASi amdari manO mamdiramulamdu koluwai unnadi. 

aa baawiki "BawanASamma baawi" - ani pEru waccimdi.

& 

tamgeLLa graamam krishNAnadiki- ee oDDuna unnadi, eduTa remDO teeraana - 

prasiddha maTTapalli narasim haswaami kOwela unnadi. 

maTTapalli narasim haswaami kOwelaku

bhuuri daanaalu, wirALamulu iccina 

maacireDDi anumula jeewitamulu dhanyamainawi.

;

భక్తి చరిత్రలు devotees history - 8 ;

జానాబాయి - పాండురంగ విఠల భజన

13వశతాబ్దంలో మహారాష్ట్ర సీమ వైష్ణవ మతానుయాయుల భక్తి పరిప్లావితం ఐనది.

వర్కారీ శాఖ విష్ణు భక్తి - ఎన్నెన్నో భజన కల్పతరు ప్రసూనములను విరబూసేలా చేసిన సందర్భాలు అవి. 

జానాబాయి - పాండురంగ విఠలుని భక్తురాలు. 

నిమ్న కులస్థులు దామా, కురుండ్ దంపతుల కుమార్తె జానాబాయి. 

ఎంతో మారాం చేసి, పండరిపురానికి తల్లిదండ్రులను బయలుదేరదీసింది జానాబాయి. 

జానాబాయి - పండరి విఠల దేవుని పైన పరిపూర్ణ భక్తి పారవశ్యతలు - 

అక్కడి నుండి ఆమెను కదలనీయ లేదు.

చేసేది లేక ఆమె తల్లిదండ్రులు - 

"మా కుమార్తె పూర్వ జన్మ పుణ్యం ఎంతో చేసుకున్నది. 

కనుకనే ఇంతటి భక్తి భావం ఆమెలో తొణుకుతున్నది." అనుకున్నారు. 

దైవానికి అంకితం ఐన పుణ్యశీలి - అని తలిచారు. 

తమ పుత్రికను పండరినాధుని సేవకు అంకితం ఐనది - అనుకుని, 

ఆనందబాష్పాలతో - ఆమెను వీడలేక వీడలేక విడచి - తమ ఊరికి కదిలారు. 

కరుండ్, దామా దంపతులు ఇంటికి తిరుగుముఖం పట్టారు. 

************,

;

వర్కారీ శాఖ - జానాబాయి  - సంకీర్తనలు ;- 

గుడిలో ఆమె విట్ఠల నామధ్యానం చేస్తూ గానం చేస్తూ ఉండేది. 

దేవాలయానికి ప్రతిరోజూ అనేకమంది భక్తులు వస్తూండేవారు. 

వారిలో దామా శ్రేష్ఠి కుంటుంబం ఒకటి. 

సేఠ్ దామా పరివారం - ఆమె భక్తికి ముగ్ధులైనారు,

ఆమె ఆలాపనలో - అభంగాలు - సుధామధుర గుళికలే! 

"మా ఇంటికి రమ్ము." అని ఆహ్వానించారు.

అప్పటి నుండి వ్యాపారి దామా ఇల్లు జానాబాయి గానంతో పరిపూర్ణం ఔతున్నది.

నిత్య శ్రామిక జీవి జానా -

కనుక పనిపాట్లు చేస్తూ,విట్ఠలదేవుని అర్చనలను చేసేది. 

ఆమె నిత్యం పండరీపుర విఠలనామ ధ్యానం చేస్తూ - పనులన్నీ చక్కగా చేసేది. ఒకరోజు 

ఆలయంలో దొంగతనం చేసిందని - కొందరు ధూర్తులు - జానాబాయిపై నిందారోపణ చేసారు.

భగవంతుడే స్వయంగా తన భక్తురాలి నిర్దోషి - అని నిరూపించాడు.

&

संत जनाबाई - अभंग ;- 

మరాఠీ భాషలో - విష్ణు భజనలు - 

వర్కారీ శాఖీయ ప్రజలలోఅభంగ్ - అని పేరు పొందినవి. 

జనాదరణ పొందిన జానాబాయి ఆశువుగా చెప్పిన పాటలు 

అభంగాలు - స్థానాన్ని పొందినవి. 

నేటికీ జానాబాయి 300 అభంగాలు శ్రవణానందాన్ని కలిగిస్తూ వినిపిస్తుంటాయి. 

;

=========================,

;

 13waSataabdam lO mahaaraashTra seema waishNa mataanuyaayula bhakti pariplaawitam ainadi.

warkaaree SAKa wishNu bhakti - ennennO bhajana kalpataru prasuunamulanu 

wirabuusElaa cEsina samdarbhaalu awi.

jaanaabaayi - paamDuramga wiThaluni bhakturaalu. 

nimna kulasthulu daamaa, kurumD dampatula kumaarte jaanaabaayi.

emtO maaraam cEsi, pamDaripuraaniki tallidamDrulanu bayaludEradeesimdi jaanaabaayi.

jaanaabaayi - pamDari wiThala dEwuni paina paripuurNa bhakti paarawaSyatalu - 

akkaDi numDi aamenu kadalaneeya lEdu - cEsEdi lEka aame tallidamDrulu - 

"maa kumaarte puurwa janma puNyam emtO cEsukunnadi. 

kanukanE imtaTi bhakti bhaawam aamelO toNukutunnadi." anukunnaaru. 

daiwaaniki amkitam aina puNyaSIli - ani talicaaru. 

tama putrikanu pamDarinaadhuni sEwaku amkitam ainadi - 

anukuni aanamdabaashpaalatO - aamenu weeDalEka weeDalEka wiDaci - tama uuriki kadilaaru.

karumD, daamaa dampatulu imTiki tirugumukham paTTAru.  [ 1 ]

&

संत जनाबाई samkeertanalu ;- 

guDilO aame wiTThala naamadhyaanam cEstuu gaanam cEstuu umDEdi. 

dEwaalayaaniki pratirOjuu anEkamamdi bhaktulu wastuumDEwaaru. 

waarilO daamaa SrEshThi kumTumbam okaTi.

sETh daamaa pariwaaram - aame bhaktiki mugdhulainaaru,

aame aalaapanalO - abhamgaalu - sudhaamadhura guLikalE! 

"maa imTiki rammu." ani aahwaanimcaaru.

appaTi numDi wyaapaari daamaa illu -

jaanaabaayi gaanamtOparipuurNam autunnadi.

nitya Sraamika jeewi jaanaa -

kanuka panipATlu cEstuu,

wiTThaladEwuni arcanalanu cEsEdi. 

aame nityam pamDareepura wiThalanaama dhyaanam cEstuu - panulannee cakkagaa cEsEdi. okarOju 

aalayamlO domgatanam cEsimdani - komdaru dhuurtulu - జానాబాయిpai nimdaarOpaNa cEsaaru.

bhagawamtuDE swayamgaa tana bhakturaali nirdOshi - ani niruupimcADu.

&

संत जनाबाई - अभंग ;- 

maraaThee bhaashalO - wishNu bhajanalu - warkaaree SAKeeya prajalalO

abhamg - ani pEru pmdinawi. janaadaraNa pomdina జానాబాయి ASuwugaa ceppina pATalu 

abhamgaalu - sthaanaanni pomdinawi.

nETikee జానాబాయి 300 abhamgaalu SrawaNAnamdaanni kaligistuu winipistumTAyi.  

*********************,

संत जनाबाई - कथा  ;- భక్తి చరిత్రలు devotees history -  6  ;

REF ;- संत जनाबाई अभंग ; amar deep - Hindi film ;

Sant Janabai - जनाबाई - कथा - Marathi film ; Music by Sumit ;

stars ;- Aswini Ekbote ;  &
 Dharila pandharicha chor song ;

పాండురంగ విఠల స్వామి,రుక్మిణీదేవి as cooks

ఒక రోజు నామ్ దేవ్ ఇంటికి అతిథులు అసంఖ్యాకంగా వచ్చారు.

'ఇంతమందికి వంట నేను చేయగలనా,

అతిధి దేవోభవ - గృహస్థు కర్తవ్యం అతిధి అభ్యాగతులను

ఆహ్వానించి, సంతోషపెట్టగలగాలి.

ఇవాళ నా విధిని - నేనొక్కడినే -

ఒంటి చేతితో ఎట్లాగ నిర్వహించగలను!?"

భక్తుని అంతర్మధనం - భగవంతుని ఎదను స్పర్శించింది.

అల వైకుంఠపురిలో ఉన్న విష్ణుమూర్తి -

మొసలికి చిక్కిన ఏనుగు విలవిలలాడుతుంటే -

వైకుంఠం యావత్తూ తన వెనుక పరుగులిడి వస్తున్నా గమనించకుండా -

కేవలం ఒక జంతువు - గజేంద్ర మొరను ఆలకించి ఉరుకులు పరుగులు తీస్తూ

ఈ ఇలకు వచ్చిన స్వామి .......

ఇప్పుడు నామదేవుని వేదనను తెలిసి, ఊరక ఉండగలడా!?

సతీ సమేతంగా స్వామి భక్త నామ దేవ్

ఇంటికి అరుదెంచాడు.

పాండురంగ విఠల స్వామి,రుక్మిణీదేవి 

వంటవాళ్ళు అవతారం దాల్చారు. 

భగవాన్ విఠల దేవుడు, రుక్మిణీ మాత - స్వయంగా వచ్చి, రుచ్యపాకములను వండి, 

భక్త నామదేవుని అభీష్టం మేరకు - అతిధులకు వడ్డనలో పాలుపంచుకున్నారు,

భగవాన్ విఠల దేవుడు, రుక్మిణి ఇద్దరు - ప్రసాదమును భుజించిన పావన గాధ నామదేవ్ ది.

; 

నామ్ దేవ్ ;- వినోబా ఖేచర్ యొక్క శిష్యుడు. పండరీపురంలో జన్మించాడు నామదేవ్.

నామ్ దేవ్  [1270-1350] ;- 13 వ శతాబ్దంలో ఉన్న పండరీపురం భక్తుడు. 

చక్రధారి గోరా పరీక్ష పద్ధతి - తలపై తట్టి, 'ఈ కుండ ఇంకా బాగా కాలలేదు.' 

నామ్ దేవ్ అహంకారం పోయింది.

] నామ్ దేవ్ రచించిన పద్యాలకు "గాధలు" అని పేరు. 

] తుకారం మున్నగు భక్తుల పద్యాలను "అభంగాలు"అని అంటారు.

] గురు నానక్ సంకలనం చేసిన 'గ్రంధ సాహెబా'లో నామ్ దేవ్ రచించిన కొన్ని గాధలు చేర్చారు.

] "నా ఇంటిని పునర్నిర్మించి, బాగు చేసినదిన స్వామి పాండురంగడు. 

పూర్ణ భక్తియే ఆయనకు మీరు ఇవ్వాల్సిన కూలీ." 

;

=============================,

;

oka rOju నామ్ దేవ్ imTiki atithulu asamkhyaakamgaa waccaaru.

'imtamamdiki wamTa nEnu cEyagalanaa,

atidhi dEwOBawa - gRhasthu kartawyam atidhi abhyaagatulanu

aahwaanimci, samtOshapeTTagalagaali.

iwAL naa widhini - nEnokkaDinE -

omTEtitO eTlaaga nirwahimcagalanu!?"

bhaktuni amtarmadhanam - bhagawamtuni edanu sparSimcimdi.

ala waikumThapurilO unna wishNumuurti -

mosaliki cikki, wilawilalADutumTE -

waikumTham yaawattuu tana wenuka paruguliDi wastunnaa gamanimcakumDA -

oka jamtuwu - gajEmdra moranu aalakimci uruketti ilaku waccina swaami .......

ippuDu naamadEwuni wEdananu telisi, uuraka umDagalaDA!?

satee samEtamgaa swaami bhakta naama dEw

imTiki arudemcADu.

paamDuramga wiThala swaami,rukmiNIdEwi 

wamTawALLu awataaram daalcaaru.

;

bhagawaan wiThala dEwuDu, rukmiNee maata - swayamgaa wacci, rucyapaakamulanu wamDi, bhakta naamadEwuni abheeshTam mEraku - atidhulaku waDDanalO paalupamcukunnaaru,

bhagawaan wiThala dEwuDu, రుక్మిణి iddaru - prasaadamunu bhujimcina paawana gaadha naama dEw di.

; 

నామ్ దేవ్ ;- winObaa KEcar yokka SishyuDu. 

pamDareepuramlO janmimcaaDu naamm dEw.

నామ్ దేవ్  [1270-1350] ;- 

13 wa SatAbdamlO unna pamDareepuram bhaktuDu.

cakradhaari gOraa pareeksha paddhati - 

talapai taTTi, 

'ee kumDa imkaa baagaa kaalalEdu.' 

నామ్ దేవ్ ahamkaaram pOyimdi.

] నామ్ దేవ్ racimcina padyaalaku "gaadhalu" ani pEru. 

] tukaaram munnagu bhaktula padyaalanu "aBamgAlu"ani amTaaru.

] guru naanak samkalanam cEsina 'gramdha saahebaa'lO 

నామ్ దేవ్ racimcina konni gaadhalu cErcaaru.

] "naa imTini punarnirmimci, baagu cEsinadina swaami paamDuramgaDu. 

puurNa bhaktiyE aayanaku meeru iwwaalsina kuulee."

;

భక్తి చరిత్రలు devotees history - 5 

భక్త విజయదాసు - సుధా వాక్యం

కల్లూరులో సుబ్బనాచార్యులు నివసిస్తున్నాడు.
సుధా మంగళ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించే సుబ్బన్నకు గర్వం ఎక్కువ. 
"నాకు ఒక సుధా వాక్యం అనుగ్రహించండి, స్వామీ!" 
సుబ్బన్నను వినయంగా అడిగాడు విజయ దాసు. 
"న్యాయ సుధ - అల్పులకు బోధ పడదు. ' -
- అని అనుకుంటున్నావు కాబోలు" 
ఎగతాళి చేశాడు సుబ్బన్న.
"సుధా వాక్యం అనినచో ఏదో కన్నడ గీతం అనుకుంటునావా!?"
నేను కేవలం హరిదాసును స్వామీ!" 
అంటూ విన్నవించుకున్న విజయదాసును 
హేళన చేసాడు సుబ్బనాచార్యులు.
"కోపగించకండి స్వామీ! నేనే మహా గ్రంధాలను చదవలేదు - 
వ్యాస రాయలు, పురందరదాసులు నాకు గురువులు. 
వారి వాక్కును అనుసరించి, హరికీర్తన గాయకుడిని ఐనాను." 
;
'నట విట గాయకులతో సమానం - మీ హరిదాసులు.' 
అనే చులకన భావం మిళాయించిన పలుకులు 
అక్కడి పండిత వర్గానివి.; 
అటు వైపున కావడిలో నీళ్ళు మోసుకు వెళుతున్న 
బ్రాహ్మణుడి పిలిచి, అక్షింతలు చల్లి, 
"సుధా గ్రంధములోని సూత్రములను 
కొన్ని చెప్పండి, బ్రాహ్మణ స్వామీ!"  
అని వక్కాణించాడు విజయదాసు.
; 
టీకా కర్తలకు సైతం బోధపడని క్లిష్టమైన సూత్రములను 
ఆ విప్రుడు - ఆశువుగా చెబుతూంటే 
అక్కడ ఉన్న పండితవరేణ్యులు నిర్ఘాంతపోయారు.
"నిజమైన భక్తాగ్రగణ్యుడు విజయదాసు." అని అర్ధం చేసుకుని,  
పశ్చాతాపపడి క్షమాపణ కోరారు సుబ్బనాచార్యులు, తదితరులు. 
గర్వం పటాపంచలు కాగా, మోకరిల్లి శిష్యుడు ఐనాడు సుబ్బనాచార్యులు. 
"విజయ కవచం" గానం చేస్తూ దీవెనలు ఒసగాడు విజయ దాసు.
; &; 
భక్త విజయ దాసు - [1685-1755 ] ;-
విజయ దాసు జన్మస్థలం చీకల పర్వి గ్రామము. 
దాసకూటమిలోని ప్రధములు పురందరదాసు,
ఐతే - రెండవ వ్యక్తి విజయదాసు.
అశ్వత్థ నారసింహ స్వామి వరప్రసాదంగా 1687లో 
చీకల పర్వి [ / చిప్పకూట*] లో జన్మించారు 
మాన్వి తాలూకా, రాయచూరు జిల్లా - అతని బాల్యం గడిచింది.
దాసర పాడగళు ;- దాస సాహిత్య నందనవనంలో 
విజయదాసు గానం చేసిన భజన పుష్పాలు గుబాళించినవి. 
భక్తి  - భజన సంప్రదాయానికి నిలిచిన జ్యోతి విజయదాసు.
;
Vijaya Dasara katte ;-
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''';
Chippagiri Address & Contact :
‘Sri Vijayadasara Seva Trust’, ; 
Sri Vijayadasara Katte, Aloor Taluk,
Kurnool District, Chippagiri Post-518396.
& Venkob Das (President) – + 919052042932  
;
Notes ;- కర్నూల్ మండలంలోని గ్రామం చిప్పగిరి *. 
భక్తి చరిత్రలు devotees history - 4 ;

కనక దాసు - కోణ మంత్రము

16 వశతాబ్ది - కర్ణాటక రాష్ట్రమునకు ఎన్నో భక్త పుష్పములను అందించింది. 
మహనీయ భక్తులు - ఎన్నో సాత్విక భావ, గీత, సాహిత్యాలను వెలయించి, 
వెల గట్ట లేని సాహిత్య సంపదను kannada bhasha కు - చేకూర్చారు. 
బీరప్ప, బుచ్చమ్మలకు పుట్టిన పుత్రునికి "తిమ్మప్ప" అని నామకరణం చేసారు.
తిమ్మప - మహత్ భక్తి కారణమున - లోకంలో - కనకదాసు - గా ప్రసిద్ధి పొందాడు.
అతను పుట్టిన ఊరు బాడ గ్రామం. - ధార్వాడ మండలములోని - బంకపుర తాలూకాలో ఉన్నది.
కనకదాసు తల్లిదండ్రులు బీరప్ప, బుచ్చమ్మ.
తిమ్మప్ప [= కనకదాసు] తండ్రి వైష్ణవమును స్వీకరించాడు. 
బీరప్పకు విజయనగరములో మండల స్థాయి ఉన్నత ఉద్యోగము లభించింది. 
గృహము సిరిసంపదలు చేకూరి, కళకళ లాడసాగింది. 
"కుమారుడు తిమ్మప్ప పుట్టిన వేళా విశేషం గొప్పది."
కనుక తనయుని బుచ్చమ్మ, బీరప్ప 
దంపతులు - కనక నాయక్ - అని ముద్దుగా పిలిచారు.
కనకనాయక్ పెద్దవాడు ఐనాడు. తండ్రి బీరప్ప మరణ అనంతరం - 
కనకనాయక్ - తండ్రి ఉద్యోగమును చేకొన్నాడు. 

ఒక రోజు కనక నాయకునికి శ్రీవేంకటేశ స్వప్న సాక్షాత్కారం లభించింది.
కనకనాయకుడు "కాగినేతి" గ్రామంలో, కట్టించి, శ్రీఆదికేశవ స్వామిని ప్రతిష్ఠించాడు. 
గుడిలో స్వామి అర్చన, కార్యక్రమాదుల నిర్వహణను - 
నిర్విఘ్నంగా జరుపుతూ - ప్రశంసలను అందుకున్నాడు. 
క్రమంగా భోగ భాగ్యాలను పరిత్యజించి, 
కనక నాయక్ - స్వామి సేవకు జీవితాన్ని అంకింతం చేసాడు, 
కనకదాసుగా ప్రజల పిలుపులో కీర్తి శోభలను పొందాడు.  
&
'తనకు గురు బోధ అవసరం.' అని తలిచాడు కనకదాసు. 
మధ్వ సంప్రదాయ గురువైన వ్యాసరాయలు వద్దకు వెళ్ళాడు. "
స్వామీ, నాకు మంత్రోపదేశం చేయండి." అని వినయంగా అడిగాడు కనక దాసు. 
దివ్య మంత్రమును కురుబ వంశస్థునికి ఇవ్వవచ్చునా - అని సందేహించాడు వ్యాసరాయలు. 
"నీ అంతర్ మంత్రమును జపించు. కోణ - అని జపించు.
'దున్నపోతు మంత్రం ' సరిపోతుంది, ధ్యానించు." అని అన్నాడు వ్యాసరాయలు. 
 కన్నడ కస్తూరి
కోణ - అంటే కన్నడ భాషా పదానికి 
అర్ధం - మహిషం, దున్నపోతు.
గురువు నుడివిన మంత్రమును, గురుబోధను త్రికరణశుద్ధిగా నమ్మాడు కనకదాసు. 
"కోణ కోణ" అంటూ అదే పదాన్ని మనస్ఫూర్తిగా ధ్యానించాడు కనకదాసు. 
యమధర్మరాజు మహిషం ఎదుట సాక్షాత్కరించింది. 
ఆ మహిషంతో గురువు వద్దకు వెళ్ళాడు కనక దాసు. 

అతని ఏకాగ్రతకు, దీక్షకు వ్యాసరాయలు ముగ్ధుడైనాడు. 
కనకదాసుకు - వ్యాసరాయలు ఇంకొక పరీక్షను పెట్టాడు.
"ఈ గండశిల మార్గమధ్యంలో ఉన్నది. ఈ పెనుశిలను తొలగింపజేయి, కనకా!" 
గురువు ఆదేశాన్ని శిరసా వహించాడు శిష్య కనకదాసు ; 
అలవి కానంత పెద్ద బండరాతిని  మహిషం చేత తొలగింపజేసాడు.  
కనక దాసు  వ్యాసరాయలు అభిమాన శిష్యుడు ఐనాడు. 
సహజంగానే ఇతర శిష్య గణానికి ఇది కంటగింపు ఐనది. 
& 
ఒకనాటి సమావేశంలో  వ్యాసరాయలు ఒక ప్రశ్న వేసాడు. 
"మోక్షమునకు ఎవరు అర్హులు?" 
అక్కడ ఉన్నవారు ఉద్ధండపండితులు, 
వారెవరు సరైన సంతృప్తికరమైన సమాధానం చెప్పలేక పోయారు.
"నేను పోతే - మోక్షానికి పోతాను." అన్నాడు కనకదాసు. 
సంస్కృత పండితులకు కనకదాసు ఇచ్చిన జవాబు నచ్చలేదు.
"ఒక  కురుబ వానికి మోక్షం రావడం - ఏమిటి?" అని, ముఖాలు చిట్లించారు, 
అసూయతో వారి నొసలు ముడిపడినవి. 
కనకదాసు స్వచ్ఛమైన భక్తిని ప్రతిబింబించిన -
అతని సమాధానాలు కనకదాసుకు జనబాహుళ్యాన

ఎంతో ఉన్నత స్థానాన్ని సమకూర్చినవి.
కనకదాసు జీవన క్రమంలో సంభవించిన అద్భుత సంఘటనల పరంపర - 
అతనిని పూజ్యనీయ స్థానమునకు చేర్చినవి. 
కనకదాసు కులదైవం శ్రీవేంకటేశుడు.  
శ్రీవెంకటేశ్వర స్వామిని దర్శించుటకు వచ్చిన కనక దాసు - 
మూఢ విశ్వాసాల పొగ చూరిన మనసులు కల పూజారులు అడ్డుకున్నారు. 
గుడిలోనికి వెళ్ళే అవకాశం లేని
కనకదాసు నిరాశతో బైటనే పడుకున్నాడు. 
చలితో బాధపడుతున్న కనకదాసుకు, స్వామియే స్వయంగా వచ్చి, 
తన పట్టు ఉత్తరీయాన్ని కప్పి, మాయం ఐనాడు. 
ఆలయనిర్వాహకులు - కనక దాసును 'నీవు దొంగవు.' అని నిందించారు. 
అతనిని తిట్టారు, కొట్టారు.
మరునాడు స్వామి విగ్రహం పైన వాతలు తేలి ఉన్నవి. 

అప్పుడు వాళ్ళు కనకదాసు తమ తప్పును తెలుసుకుని, 
కనకదాసుని క్షమాపణ వేడుకున్నారు.
& 
గురు వ్యాసరాయలుకి భగవాన్ అనుగ్రహం ;-
గురు వ్యాసరాయలు "నాకు దైవదర్శనం చేయిస్తావా, కనకా!" 
అంటూ శిష్యుని ఆప్యాయంగా అడిగాడు. 
"సరే" అని సమ్మతించాడు కనకదాసు. 
మర్నాడు మందిరంలోనికి కుక్క రాగా - తరిమివేసాడు వ్యాసరాయలు. 
మత్సరంతో క్రుద్ధులై ఉన్న మనుషులు - కనకదాసుని - 
"నువ్వు భగవంతుని చూపించలేకపోయావు" అంటూ ఎగతాళి చేసారు. 
"ఇక్కడకు  - శునకరూపములో వచ్చినవాడు సాక్షాత్తు ఆ పరంధాముడే." 
విడమరచి చెప్పాడు కనకదాసు. 
సకల ప్రాణికోటిలో, నిఖిల విశ్వంలో, చరాచర జగత్తులో - 
అణువు అణువునా భగవంతుని పరివ్యాప్తి తెలిసిన వారే, 
ఐనప్పటికీ ఆ క్షణాలందు మూఢ నమ్మకాలు -
వారి ఆలోచనల ఇంగితజ్ఞానాన్ని స్తంభింపజేసినవి.  
అప్పుడు వారు అన్నారు 
"కుక్క హీన జీవి. పరిశుద్ధ రూపంలో స్వామి యొక్క సాక్షాత్కారం మాకు చూపు." 
అన్నారు. హఠం చేస్తూ పలికిన వారి పలుకులకు 
భగవంతుని ప్రత్యుత్తరం మళ్ళీ  వారికి లభించింది. 
"రేపు మీ కోరిక ప్రకారం జరుగుతుంది."
భక్త భావ పరవశంతో చెప్పాడు - కనకదాసు. 
మర్నాడు మండపంలో వ్యాసరాయలు - స్వామికి హారతి ఇస్తున్నారు. 
గురుస్వామి మంగళహారతి - ఇస్తుండగా అక్కడికి సర్పం వచ్చింది. 
పామును చూసి, అందరూ పరుగులు తీసారు. 
వ్యాసరాయలు - గిన్నెలోని పాలు ఇవ్వగా, 
సర్పం ఆ క్షీరమును తాగి మాయమైంది. 
&
కనకనికిటికీ/ కనకని గండి - సర్వాయి యతులు ;- 
ఉడిపి శ్రీకృష్ణుని దర్శించుకోవాలని తలచాడు, ఎంతో శ్రమ పడి ఉడుపికి వెళ్ళాడు కనకదాసు.
కానీ సర్వాయి యతులు * దూషిస్తూ- కనకదాసును గుడిలోకి రానివ్వ లేదు. 
[ ఉడిపిలో పూజావిధులు నిర్వహించు సంస్థ వ్యక్తులు ]
కనకదాసు ఆలయం బయట కూర్చుని,శ్రీ కృష్ణ నామ జపం చేయసాగాడు. 
కుడ్యానికి పడమటి కుడ్యములోని కొన్ని ఇటుకలు - ఊడి జారిపడినవి.
కోవెల పశ్చిమ దిక్కు వైపు గోడకు గండి పడింది.
అట్లాగ ఏర్పడిన కిటికీకి "కనకని గండి" అనే నామం కలిగింది.
కనకదాసు రచనలు సుబోధకములు. 
సులభశైలితో కనకదాసు రచనలు - భక్తుల మన్ననను పొందినవి.
హరి భక్త సారము, మోహన తరంగిణి - మున్నగు 
గ్రంధ కువలయ, పద్మములు జన మానసములలో - పరిమళములను వెదజల్లుతున్నవి. ;
;
****************************************, 
సర్వాయి యతులు * = ఉడిపిలో పూజావిధులు నిర్వహించు సంస్థ వ్యక్తులు ;;
కనక దాసు - కోణ మంత్రము ;-
భక్తి చరిత్రలు devotees history - 3  ;
****************************************, 
kanaka daasu ;- kONa mamtramu ;- 16 waSataabdi - karNaaTaka raashTramunaku ennO 
Bakta pushpamulanu amdimcimdi. mahaneeya bhaktulu - ennO saatwika bhaawa, geeta, saahityaalanu  
mahaneeya bhaktulu - ennO saatwika bhaawa, geeta, saahityaalanu welayimci, wela gaTTa lEni saahitya sampadanu  #kannada bhasha# ku - cEkuurcaaru. 
;  beerappa, buccammalaku puTTina putruniki "timmappa" ani naamakaraNam cEsAru.
timmapa - mahat bhakti kaaraNamuna - lOkamlO - kanakadaasu - gaa prasiddhi pomdADu.
atanu puTTina uuru bADa graamam. -  
dhaarwADa mamDalamulOni - bamkapura taaluukaalO unnadi.kanakadaasu tallidamDrulu beerappa, buccamma.             ; [ 1 ] ;  
===========================;
[ 2 ] ;- timmappa [= kanakadaasu] tamDri waishNawamunu sweekarimcADu. beerappaku wijayanagaramulO mamDala sthaayi unnata udyOgamu labhimcimdi. gRhamu sirisampadalu cEkuuri, kaLakaLa laaDasaagimdi. 
"kumaaruDu timmappa puTTina wELaa wiSEsham goppadi." kanuka tanayuni buccamma, beerappa 
dampatulu - kanaka naayak - ani muddugaa pilicaaru.
kanakanaayak peddawaaDu ainADu. tamDri beerappa maraNa anamtaram - kanakanaayak - tamDri udyOgamunu cEkonnADu. okarOju kanaka naayakuniki SreewEmkaTESa swapna saakshaatkaaram labhincindi. - 
;
**************************************
{{{{{{{{ + ? repeat - 3] ;- kanakanaayakuDu "kaaginEti" graamamlO, kaTTimci, 
SreeaadikESawa swaamini pratishThimcADu. 
guDilO swaami arcana, kaaryakramaadula nirwahaNanu - nirwighnamgaa jaruputuu - praSamsalanu amdukunnaaDu. kramamgaa BOga BAgyaalanu parityajimci, kanaka naayak - swaami sEwaku jeewitaanni amkimtam cEsADu, kanakadaasugaa prajala pilupulO keerti SOBalanu pomdaaDu.  
'tanaku guru bOdha awasaram.' ani talicADu kanakadaasu. madhwa sampradaaya guruwaina wyaasaraayalu waddaku weLLADu. "swaamee, naaku mamtrOpadESam cEyamDi." ani winayamgaa aDigADu kanaka daasu. 
diwya mamtramunu kuruba wamSasthuniki iwwawaccunaa - ani samdEhimcADu /. "nee amtar mamtramunu japimcu. 'dunnapOtu mamtram ' saripOtumdi, dhyaanimcu." ani annADu /. mamtra guru bOdhanu trikaraNaSuddhigaa nammADu kanakadaasu. "kONa kONa" amTU adE padaanni manasphuurtigaa dhyaanimcaaDu kanakadaasu. yamadharmaraaju mahisham eduTa saakshaatkarimcimdi. aa mahishamtO / waddaku weLLADu kanaka daasu. atani Ekaagrataku, deekshaku wyaasaraayalu mugdhuDainADu.

"ee gamDaSila maargamadhyamlO unnadi. ee penuSilanu tolagimpajEyi, kanakaa!" guru aadESaanni Sirasaa wahimcADu Sishya kanakadaasu ; alawi kaanamta pedda bamDaraatini  mahisham cEta tolagimpajEsaaDu. 
=  } =======================================;
;
3] ;- kanakanaayakuDu "kaaginEti" graamamlO, kaTTimci, 
SreeaadikESawa swaamini pratishtishThimcADu. 
guDilO swaami arcana, kaaryakramaadula nirwahaNanu - nirwighnamgaa jaruputuu - praSamsalanu amdukunnaaDu. kramamgaa BOga BAgyaalanu parityajimci, kanaka naayak - swaami sEwaku jeewitaanni amkimtam cEsADu, kanakadaasugaa prajala pilupulO keerti SOBalanu pomdaaDu.  
'tanaku guru bOdha awasaram.' ani talicADu kanakadaasu. madhwa sampradaaya guruwaina wyaasaraayalu waddaku weLLADu. "swaamee, naaku mamtrOpadESam cEyamDi." ani winayamgaa aDigADu kanaka daasu. 
diwya mamtramunu kuruba wamSasthuniki iwwawaccunaa - ani samdEhimcADu  wyaasaraayalu. "nee amtar mamtramunu japimcu. 'dunnapOtu mamtram ' saripOtumdi, dhyaanimcu." ani annADu /. mamtra guru bOdhanu trikaraNaSuddhigaa nammADu kanakadaasu. "kONa kONa" amTU adE padaanni manasphuurtigaa dhyaanimcaaDu kanakadaasu. yamadharmaraaju mahisham eduTa saakshaatkarimcimdi. aa mahishamtO  wyaasaraayalu waddaku weLLADu kanaka daasu. atani Ekaagrataku, deekshaku wyaasaraayalu mugdhuDainADu.
"ee gamDaSila maargamadhyamlO unnadi. ee penuSilanu tolagimpajEyi, kanakaa!" guru aadESaanni Sirasaa wahimcADu Sishya kanakadaasu ; alawi kaanamta pedda bamDaraatini  mahisham cEta tolagimpajEsaaDu.
;
\\\\\\\\\\\\\\\\\\ 
: 4] kanaka daasu  wyaasaraayalu abhimaana SishyuDu ainADu. sahajamgaanE itara Sishya gaNAniki idi kamTa gimpu ainadi. okanATi samAwESamlO  wyaasaraayalu oka praSna wEsADu. "mOkshamunaku ewaru arhulu?" akkaDa unna waaru uddhamDa pamDitulu waarewaru saraina samtRptikaramaina samaadhaanam ceppalEka pOyAru.
"nEnu pOtE - mOkshAni pOtAnu." annaaDu kanaka daasu. samskRta pamDitulaku kanakadaasu iccina jawaabu naccalEdu.
"oka  kuruba waaniki mOksham raawaDam - EmiTi?" ani, mukkaalu ciTlimcaaru, asuuyatO nosalu ciTlimcaaru. 
*******************  =========================================;
;
5] kanakadaasu jeewana kramamlO sambhawimcina adbhuta samghaTanala parampara - atanini puujyaneeya sthaanamunaku cErcinawi.
] kanakadaasu kuladaiwam SreewEmkaTESuDu.  
SreewemkaTESwara swaamini darSimcuTaku waccina kanaka daasu - puujaarulu aDDukunnaaru. nirASatO kanakadaasu baiTanE paDukunnADu. 
calitO baadhapaDutunna kanakadaasuku, swaamiyE swayamgaa wacci, tana paTTu uttareeyaanni kappi, maayam ainADu. aalaya nirwaahakulu - kanaka daasunu 'neewu domgawu.' ani nimdimcaaru. atanini koTTAru.
marunaaDu swaami wigraham paina waatalu tEli unnawi. appuDu waaLLu kanakadaasu ama tappunu telusukuni, kanakadaasuni kshamaapaNa wEDukunnaaru.
; guru / "naaku daiwadarSanam cEyistaawaaa, kanakA!" amTU Apyaayamgaa aDigADu. "sarE" sammticADu kanakadaasu. 
marnADu mamdiramlOniki kukka raagaa - tarimiwEsaaDu wyaasaraayalu. 
matsaramtO kruddhulai unna manushulu - kanakadaasuni - "nuwwu bhagawamtuni cuupimcalEkaoOyAwu" amTuu egatALi cEsAru. 
"ikkaDaku  - SunakarUpamulO waccinawADu saakshaattu aa paramdhaamuDE." wiDamaraici ceppADu kanakadaasu. 
;  5] + ;  appuDu waaru annaaru "kukka heena jeewi. pariSuddha ruupamlO swaami yokka saakshaatkaaram maaku cuupu."
annaaru. "rEpu mee kOrika prakaaram jarugutumdi."
bhakti bhaawa parawaSamtO ceppaaDu - kanakadaasu. marnADu mamDapamlO wyAsarAyalu - swaamiki haarati istunnaaru. 
mamgaLahaarati - istumDagA akkaDiki sarpam waccimdi. paamunu cuusi, amdaruu parugulu teesaaru. 
wyaasaraayalu - ginnelOni paalu iwwagaa, sarpam aa ksheeramunu taagi maayamaimdi. 
] sarwaayi yatulu ;- uDipilO puujaawidhulu nirwahimcu samstha wyaktulu .
===================;
5] +  ************************************** 
;  - appuDu waaru annaaru "kukka heena jeewi. pariSuddha ruupamlO swaami yokka saakshaatkaaram maaku cuupu."
annaaru. "rEpu mee kOrika prakaaram jarugutumdi."
bhakti bhaawa parawaSamtO ceppaaDu - kanakadaasu. marnADu mamDapamlO wyAsarAyalu - swaa miki haarati istunnaaru. 
mamgaLahaarati - istumDagA akkaDiki sarpam waccimdi. paamunu cuusi, amdaruu parugulu teesaaru. 
wyaasaraayalu - ginnelOni paalu taagi, sarpam maayamaimdi. 
6] sarwaayi yatulu ;- uDipilO puujaawidhulu nirwahimcu samstha wyaktulu.
uDipi SreekRshNuni darSimcukOwaalani talacADu, emtO Srama paDi uDupiki weLLADu kanakadaasu.
kaanee sarwaayi yatulu duushistuu- kanakadaasunu guDilOki raaniwwa lEdu. 
kanakadaasu aalayam bayaTa kuurcuni,Sree kRshNa naama japam cEyasAgaaDu. 
] garbhaguDilOni kRshNa wigraham - paScima abhimukham waipuku tirigi, aTlE nilicimdi.
kOwela paScima dikku waipu gODaku gamDi paDimdi.
kuDyaaniki paDamaTi kuDyamulOni konni iTukalu - uuDi jaaripaDinawi.aTlaaga ErpaDina kiTikIki 
"kanakani gamDi" anE naamam kaligimdi.
kanakadaasu racanalu subOdhakamulu. sulabhaSailitO kanakadaasu racanalu - bhaktula mannananu pomdinawi.
hari bhakta saaramu, mOhana taramgiNi - munnagu gramdha kuwalaya, padmamulu jana maanasamulalO - parimaLamulanu wedajallutunnawi.
;  ************************************** ;
kanakadaasu kanakadaasu kanakadaasu kanakadaasu kanakadaasu kanakadaasu  

] kanakadaasu kuladaiwam SreewEmkaTESuDu.  SreewemkaTESwara swaami -  kanakadaasu.
;
ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ - Kannada film 1960 ;- కృష్ణకుమారి, కన్నడ హీరో రాజ్ కుమార్ ; 

చెన్నూరి వారి ఆడపడుచు శ్రీగిరమ్మ

శ్రీగిరమ్మ భక్తిప్రపత్తులు ;- చెన్నూరి వారి ఆడపడుచు శ్రీగిరమ్మ మహా భక్తురాలు.

విరాగిణి ఐ, ఆమె జీవితమును మట్టపల్లి క్షేత్రమునందు గడిపినది.

ముష్కరులు Mattapalli Temple వైపు దాడి చేయ వస్తున్న వార్త ఆమెకు తెలిసినది.

దుష్టులైన అన్యుల ధాష్టీకానికి వేదన చెందినది.

108 పద్యాలు, శ్రీగిరమ్మ మనసులోనుండి పెల్లుబికిన - 

ఆవేదన, ఆక్రోశము నుండి  ఆశువుగా వెలువడినవి.

ఈమె పద్యాలకు మకుటం - 

పటుభుజారం హ శ్రీమట్టపల్లి నరసిం హ ;; 

; POEM ;-

అరె చెట్టు చుట్టూ నహహ, సిపాయిలు ; 

చెలగి బిచాణాలు చేయగలరు ; 

ఆ చెట్టు కింద ఉన్నహనుమంతు నింతింత ;

చిన చిన్న తునుకలు చేయగలరు ; 

వద్దు, మామయ్య, ఫౌజును వంగద్రోలు ; 

పటుభుజారం హ శ్రీమట్టపల్లి నరసింహ ;  

;

శ్రీగిరమ్మ స్వామికి విన్నపములు చేయగా, ఒక వింత సంభవిచెను. 

కందిరీగలు ఎక్కడి నుండో దండులు దండ్లుగా ఎగురుతూ వచ్చి, 

ముష్కరులను వెంటాడినవి. 

కందిరీగల తుట్టె కదులగ, 

శత్రు మూకలు పిక్కబలం చూపి, పరుగులు తీసినవి.

;  

మట్టపల్లి క్షేత్ర విశేషాలు ;- 

ప్రసిద్ధమైన - పంచ నారసింహ క్షేత్రములలో ఒకటి మట్టపల్లి పుణ్యక్షేత్రం.  

భక్త శిఖామణి ఐన శ్రీగిరమ్మ సంచరించిన మట్టపల్లి కోవెల - 

ప్రకృతి రమణీయకత విలసితము.

తెలంగాణ లోని నల్లగొండ మండలమున - హుజూర్ నగర్ దగ్గర -

Historical temple మట్టపల్లి గుడి ఉన్నది.

కృష్ణా నదీ తీరాన విలసిల్లుతున్న మట్టపల్లి Cave temple - 

ప్రసిద్ధమైన - పంచ నారసింహ క్షేత్రములలో ఒకటి.  

;

==========================, ,

;

Sreegiramma bhaktiprapattulu ;-

Sreegiramma mahaa bhakturaalu. cennuuri waari 

ADapaDucu Sreegiramma. wiraagiNi ai, 

aame jeewitamunu maTTapalli kshEtramunamdu gaDipinadi.

mushkarulu Mattapalli waipu daaDi cEya wastunna waarta aameku telisinadi.

dushTulaina anyula dhaashTeekaaniki wEdana cendinadi.

108 padyaalu, Sreegiramma manasulOnumDi 

pellubikina - aawEdana, aakrOSamu numDi  

ASuwugaa weluwaDinawi.

eeme padyaalaku makuTam - 

paTubhujaaram ha SreemaTTapalli narasim ha ;; 

; 

are cuTTu cuTTuu nahah, sipaayilu ; celagi bicaaNAlu 

cEyagalaru ; aa ceTTu kimda unnahanumamtu 

nimtimta ;; cina cinna tunukalu cEyagalaru ; waddu, 

maamayya, phaujunu wamgadrOlu ; paTubhujaaram 

ha SreemaTTapalli narasim ha ;  

; Sreegiramma swaamiki winnapamulu cEyagaa, oka wimta sambhawicenu. 

kamdireegalu ekkaDi numDO - damDulu damDlugaa egurutuu wacci, 

mushkarulanu wemTADinawi. kamdireegala tuTTe kadulaga, 

Satru muukalu pikkabalam cuupi, parugulu teesinawi.

;  maTTapalli kshEtra wiSEshaalu ;- 

bhakta SiKAmaNi aina Sreegiramma samcarimcina 

maTTapalli kOwela - prakRti ramaNIyakata 

wilasitamu.

telamgANa lOni nallagomDa mamDalamuna - hujuur 

nagar daggara - / guDi unnadi.

kRshNA nadee teeraana wilasiluutunna maTTapalli - 

prasiddhamaina - 

panca naarasim ha kshEtramulalO okaTi.  

;

Notes ;-

The Yoga Narasimha Swamy Temple Mattapalli is one of the most spectacular examples of ancient Telangana temples. 

It houses Yoga Narasimha Swamy, an incarnation of Lord Vishnu as its presiding deity. 

The deity wears a silver body armor or Kavacham and has a moustache. 

As Vishnu is shown here as Narasimha the half man half animal incarnation, the face of the deity is that of a fierce Lion. 

It is believed that the temple history is dated back to 13th century. 

It is located in Mattapalli or Mattapalli village in the Nalgonda district and is 25 km from the Huzurnagar. ;

;

భక్తి చరిత్రలు devotees history - 2 ;-

 చెన్నూరి వారి ఆడపడుచు శ్రీగిరమ్మ 

;

శ్రీరామ పాంచాలీ/ కృత్తివాసి రామాయణం

కృత్తివాస రామాయణం - గా ప్రసిద్ధి చెందిన రచన - శ్రీరామ పంచాలీ ; 
వనమాలి యొక్క జ్యేష్ఠ పుత్రుడు కృత్తివాసుడు / కృత్తిబాసి. 
పశ్చిమ బెంగాల్ వాసి, 
కృత్తివాసుని తాత మురారి ఓఝా ప్రోత్సాహంతో దైవదర్శన యాత్ర చేసారు. 
కృత్తిబాసి - చేసిన తీర్ధ క్షేత్ర దర్శనం ఫలించింది, 
భగవదనుగ్రహం లభించి, ఇతిహాస రచనలను 
భక్త కృత్తివాసుడు వంగదేశప్రజలకు అందించారు.
కృత్తివాస or  కృత్తిబాసి [ 1381-1461] ఉన్నత విద్యాభ్యాసం కోసం - 
వంగదేశానికి పంపించారు పెద్దలు.
పదకొండేళ్ళ వయసులో చదువులకై పర సీమలకు వెళ్ళి,
బెంగాల్ కు తిరిగివచ్చిన కృత్తివాస తన ఊరికి పునరాగమనం - 
సాంప్రదాయానుసారం - రాజమర్యాదలను పొందాడు కృత్తివాస.
రాజు గరుడ - స్వయంగా కృత్తివాసునికి పుష్పహారం వేసి, 
పట్టు శాలువా కప్పి, పన్నీరు చల్లి సత్కరించాడు.
కృత్తివాస్ తీర్ధయాత్రలలో భాగంగా ఒడిసా రాష్ట్రంలోని చందనేశ్వర్ కి వెళ్ళాడు. 
తీర్ధ యాత్రాదుల సందర్భంలో, అతనిలో ఇతిహాస రచనా సంకల్పం కలిగింది. 
కృత్తివాసుడు భక్తిప్రపత్తులతో ఆదికవి వాల్మీకి రచించిన 
శ్రీమద్రామాయణమ్ మహాకావ్యాన్ని - బెంగాలీ భాషీకరణ చేసాడు.&
కృత్తివాస రామాయణం - ప్రభావం - 
తర్వాతి కాలం - భక్తి సాహిత్యంపై అమితంగా ఉన్నది. 
వైష్ణవ సారస్వతం, రామాయణ గాధలు పరిమళభరితం ఐనవి.

హిందీలో తులసీదాసు, రబీంద్రనాధ టాగూర్ - 
మైఖేల్ మధుసూదన దత్తు ఇత్యాదుల రచనల శైలికి
 పూలబాటను పరిచింది  శ్రీరామ పాంచాలీ/ కృత్తివాస రామాయణం. 
The British Museum and the School of Oriental and African Studies in the United Kingdom ;
రవీంద్ర భారతి -  అనేక విశ్వ విద్యాలయాలలో, లైబ్రరీలలోనూ 
శ్రీరామ పాంచాలీ వ్రాత ప్రతులు ఉన్నవి. 
;
REF ;- Sri Ram Panchali, Bengali poet, Krittibas Ojha ;
শ্রীরাম পাঁচালী ; is popular as - কৃত্তিবাসি রামায়ণ .

బోరాసౌల్ - అస్సాం Tiffin

ధన్ = అంటే ధనం.
అస్సామీలు ధాన్యాన్ని - ధన్ అని పిలుస్తారు.
అస్సామీ ప్రజల దృష్టిలో - డబ్బు కంటే విలువైనది బియ్యం, - అన్న మాట. 
Assamse food ;- Itom - 1  ;-
అస్సాంలో బియ్యానికి ఒక ప్రత్యేకత ఉన్నది. 
అదేమిటంటే అస్సాం rice ఉడకబెట్టే అవసరం లేదు, సింపుల్ గా నీళ్ళలో నానబెడితే చాలు,  
మన కజ్జికాయలు వంటివే, కానీ నిముషాలలో చేసుకునే సులభమైన వంట ఇది.
బోరాసౌల్ - అస్సాం లో టిఫిన్ ఆహారం. 
20 సెకండ్లలో ఒకటి చొప్పున తేలికగా చేసుకునే వంటకం ఇది. 
A] బియ్యం పిండిని రెండు చెంచాల చొప్పున - 
పెనంపైన వేసి, రెండు మడతలు పెట్టాలి.
ఈ ఊతప్పం లాంటి వంటకం - ఈ బోరాసౌల్ &
& 
B] దోసె లేదా దిబ్బరొట్టె వలె అనిపిస్తున్నఈ వంటకం మధ్యలో - 
బెల్లం కలిపిన కొబ్బరికోరును పెట్టి - కూడా చేసుకునగలిగేది నారికొలోర్ పిఠా.
&
Notes ;- 
అదేమిటంటే Assamese food system - 
అస్సాం riceని ఉడకబెట్టే అవసరం లేదు, 
సింపుల్ గా నీళ్ళలో నానబెడితే చాలు, వాళ్ళ వంటలలో -
మనకు వలెనే - RICE ప్రధానం. 
&
REF ;- How to make Bora Saul (rice) pitha at home ; 
How to make Bora Saul pitha easy at home,
Coconut version Each pitha takes less than 20 sec ;
;Ref ;- Narikolor pitha(rice cake with grated coconut stuffing) ;-

;
వంటలు వార్పులు  ; - 1 ;
♣♣♣♣♣♣  © ♫ ఽ ఽ ♣♣♣♣♣♣  ఌౡ  ♣♣♣♣♣♣♣♣ ;
;
assaam lO biyyaaniki oka pratyEkata unnadi. adEmiTamTE assaam / uDakabeTTE awasaram lEdu, simpul gaa nILLalO naanabeDitE cAlu,  
bOraasaul - assaam lO Tiphin aahaaram.
20 sekamDlalO okaTi coppuna tElikagaa cEsukunE wamTakam idi. 
]] naarikolOr piThaa ;- pishTham - samskRta padam - mudda - ani ardham. biyyam pimDini remDu cemcaala coppuna - penampaina wEsi, remDu maDatalu peTTAli.
ee uutappam laamTi wamTakam - madhyalO - bellam 

kalipina kobbarikOrunu peTTi - cEyaali. 
sulabhamaina wamTakam idi.

♣♣♣♣♣♣♣  © ♫ ఽ ఽ ♣♣♣♣♣♣♣  © ♫ ఽ ఽ ♣♣♣♣♣♣

= wamTalu waarpulu  - 1 ;