రామస్వామి దీక్షితులు కనిపెట్టిన “హంసధ్వని రాగము”

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

--

-

-

-

-

-

-

-

-

కర్ణాటక సంగీత సరస్వతీదేవి కిరీటములో పొదిగి ఉన్న

త్రి రత్నములు శ్రీ త్యాగరాజు, శ్రీ ముత్తుస్వామి దీక్షితులు, శ్రీ శ్యామశాస్త్రి గార్లు.

ముత్తుస్వామి జనకుడు శ్రీ రామస్వామి దీక్షితులు,

“హంసధ్వని రాగమును” కనిపెట్టిన మేధావి.

ఈ భక్త శిరోమణి “ కాశ్యప” సగోత్రీకుడు.

అతని పూర్వీకులు ( గోవింద దీక్షితులు నిర్మించిన అగ్రహారము ఐన) గోవిందపురములో

రామస్వామి క్రీస్తు శకము 1735 లో జన్మించెను.

వేంకటేశ్వర దీక్షితులు, భాగీరథి అతని తల్లి దండ్రులు. వారు 1751లో పరలోకగతులైరి.

పిమ్మట రామస్వామి తంజావూరునకు వెడలెను.

అచ్చట రాజాస్థానములో సంగీత విద్వాంసుడు వీరభద్రయ్య వద్ద

రామస్వామి సంగీతవిద్యను అభ్యసించి, తిరిగి తన స్వగ్రామమునకు వచ్చెను.

సంగీతము పట్ల గల అమిత జిజ్ఞాసతో, అనురక్తితో,

మరల విద్యాభ్యాస ప్రయాణమును కొనసాగించెను.

మధ్వార్జున క్షేత్రమునందు వేంకట వైద్యనాథ దీక్షితులు అనే వైణికుడు నివసించు చుండెను.

వెంకట వైద్యనాథ దీక్షితులు యొక్క పూర్వీకుడు “వేంకటమఖి”అమోఘ పండితుడు;

వేంకటమఖి రచించిన “ చతుర్దండి ప్రకాశిక”

కర్ణాటక సంగీతము నేర్చుకొను వారికి కరదీపిక వంటిది.

వేంకట ముఖి 72 మేళ రాగములను సూత్రీకరించెను.

తనను ఆశ్రయించిన రామస్వామిలోని భక్తి శ్రద్ధలకు, సంగీతము పట్ల ఆసక్తి

వైద్యనాథులకు ఎంతో నచ్చాయి.

తన పూర్వీకులు ఒసగినట్టి, ఆ జన్యు రాగ సంపదలను,

వైద్యనాథ దీక్షిత పండితవరేణ్యులు నిష్కామముగా బోధించెను.

రామస్వామి సంగీత విద్యలను క్షుణ్ణముగా అభ్యసించెను.

స్వయంకృషితో రామస్వామి దీక్షితులు కనిపెట్టిన “హంసధ్వని రాగము”

కర్ణాటక సంగీతసీమలో ప్రాచుర్యము పొందినది.

వేంకట వైద్యనాథులు, రామస్వామి దీక్షితులు ఇద్దరూ అపురూపమైన గురు శిష్యులే!

వారు ఇరువురూ పరస్పరమూ పౌర్ణమి చంద్రుడు, పాల వెన్నెల వంటి వారు.

{ Telusaa!

హంసధ్వని రాగం

By kadambari piduri, Dec 21 2009 11:49PM }

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

హంస ధ్వని రాగము లో శ్రావ్యమైన ఒక త్యాగ రాయ కృతి ఇది;

అబీష్ట వరద ;;;

రాగం: హంస ధ్వని ;

29 - ధీర శంకరాభరణం జన్య ;

ఆరోహణ: స - రి 2 - గ3 - ఫ - ని3 - శ ;

అవరోహణ: స - ని 3 - ప - గ 3 - రి 2 - స ;

తాళం: ఆది

త్యాగరాజ కృతి ;

(పల్లవి) ;

అభీష్ట వరద శ్రీ మహా గణపతే ఆగమ

వేదాంత్యంతరహిత పతే || అభీష్ట ||

(అనుపల్లవి ):

కవీంద్ర రవి వినుత

కనక మయ దివ్య చరణ

కమలములు నమ్మితిని ||అభీష్ట ||

(చరణం ) :

ముక్తి మార్గమునకు మొదటి దైవము

నీ శక్తి సుముఖత భక్తులగు వారికి

సిద్ధి బుద్ధి వర ఫలము నొసగిన

సద్గురు శ్రీ త్యాగ రాజు పొగడిన ||అబీష్ట ||

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

హంసధ్వని రాగంలో ఈ అన్నమయ్య కీర్తన చూడండి:

వందేహం జగద్వల్లభం దుర్లభం

మందర ధరం గురుం మాధవం భూధవం

నర హరిం మురహరం నారాయణం పరం

హరిం అచ్యుతం ఘన విహంగ వాహనం

పురుషోత్తమం పరం పుండరీకేక్షణం

కరుణాభరణం కలయామి శరణం

నంద నిజ నందనం, నందక గదా ధరం

ఇందిరా నాధ మరవింద నాభం

ఇందు రవి లోచనం హిత దాస పదం

ము-కుందం యదు కులం గోప గోవిందం

రామ నామం యజ్ఞ రక్షణం లక్షణం

వామనం కామితం వాసు దేవం

శ్రీ మదావాసినం శ్రీ వెంకటేశ్వరం

శ్యామలం కోమలం శాంతమూర్తిం

నిఘంటు మణి వేదిక { స - హ - sa - ha }

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

niGaMTu maNi vEdika ( sa ) ;;;;;

@) saMvat = saMvatsaramu ;

@) saMkhyaM = yuddhamu ;;;;;

@) saMKyaa = vichaaraNa , lekka ; aatma j~naanamu ;;;;;

@) saMKyaavat = paMDituDu ; kavi ;

@) saMdhyaa = suuryOdayamunaku pUrvamu aidu GaDiyalu,

mariyu – sUryAstamaya pUrvamu mUDu GaDiyalu ;;;

@) sapaada = okaTiM baavu ; [ 1 + paavu ::

@) saptama = EDavadi ,

@) saptati@h = Debbhai (# sevan #)/ Debbadi (# seventy #);;;

@) samaa = saMvatsaramu (# year#)sahasraM = vEyi / veyyi ,,, sahasra kiraNa@h = vEyi kiraNamulu kaliginaTTi vaaDu,, anagaa “ suuryuDu ‘ ;;; sahasraakshuDu + iMdruDu (# iMdra, the king of Heaven had thousand eyes #) ;;;

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

[ itaramulu } ;;;;;;;;

@) saMKyaM = yuddhamu .

@) saMKyaa + aatma j~naanamu ;

@) saMKyaavat = paMDituDu;

@) saMva patha@h = Uru;

@) saMlApamu = parasparamu kaburlu,maaTalaaDukonuTa;

@) saMvaada@h = saMBAshaNamu;

@) saMSlEsha@h = aaliMganamu;

@) saMsad =saBa;

@) saMsaara@H = prapaMchamu;

@) saMsRti@h = saMsAramu;

@) saMsRshTi@h = kalayika;

@) saMsthaa = uniki;

@) saktu@h = pEla piMDi;

@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@

{ నిఘంటు మణి వేదిక స ;;;;; }

@) సంవత్ = సంవత్సరము ;

@) సంఖ్యం = యుద్ధము ;;;;; సంఖ్యా = విచారణ , లెక్క ; ఆత్మ జ్ఞానము ;;;;;

@)సంఖ్యావత్ = పండితుడు ; కవి ;

@) సంధ్యా = సూర్యోదయమునకు పూర్వము ఐదు ఘడియలు, మరియు – సూర్యాస్తమయ పూర్వము మూడు ఘడియలు ;;;

@) సపాద = ఒకటిం బావు ; [ 1 + పావు ::

@) సప్తమ = ఏడవది ,

@) సప్తతిః = డెబ్భై ( sevan )/ డెబ్బది ( seventy );;;

@) సమా = సంవత్సరము ( year)సహస్రం = వేయి / వెయ్యి ,,,

@) సహస్ర కిరణః = వేయి కిరణములు కలిగినట్టి వాడు,, అనగా “ సూర్యుడు ‘ ;;;

@) సహస్రాక్షుడు = ఇంద్రుడు ( iMdra, the king of Heaven had thousand eyes )

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

[ ఇతరములు } ;;;;;;;;

@) సంఖ్యం = యుద్ధము .

@)సంఖ్యా = ఆత్మ జ్ఞానము ;

@) సంఖ్యావత్ = పండితుడు;

@) సంవ పథః = ఊరు;

@) సంలాపము = పరస్పరము కబుర్లు,మాటలాడుకొనుట;

@) సంవాదః = సంభాషణము;

@) సంశ్లేషః = ఆలింగనము;

@) సంసద్ = సభ;

@) సంసారః = ప్రపంచము;

@) సంసృతిః = సంసారము;

@) సంసృష్టిః = కలయిక;

@) సంస్థా = ఉనికి;

@) సక్తుః = పేల పిండి;

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

niGaMTu maNi vEdika ; sa - ha - # sa - ha # ; ;

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@) haTTa@h = aMgaDi , koTTu , baDDI koTTu #shop # shaapu ;;;; vipaNi = #market # ;

@) hATakaM = baMgaaramu; aparaMji; pasiDi; svarNamu; suvarNamu; hEmamu;kaaMchanamu;

@) haridraa = pasupu

@) haayana@h = saMvatsaramu;

@) hari@h = pachchagaa unnadi ; vishNuvu ; iMdruDu; siMhamu; kOti, gu~r~ramu;

@) hvaanaM = pilupu;

@) Harit = pachchani;

@) haya@h = turagamu/ #horse#;

@) harmyaM = bhavanamu; ( gagana harmyamulu ) #building#

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

{ నిఘంటు మణి వేదిక ; హ - ha } ;;;;;

@) హట్టః = అంగడి , కొట్టు , బడ్డీ కొట్టు shop షాపు ;;;; విపణి = market ;

@) హాటకం = బంగారము; అపరంజి; పసిడి; స్వర్ణము; సువర్ణము; హేమము;కాంచనము;

@) హరిద్రా = పసుపు

@) హాయనః = సంవత్సరము;

@) హరిః = పచ్చగా ఉన్నది ; విష్ణువు ; ఇంద్రుడు; సింహము; కోతి, గుఱ్ఱము;

@) హ్వానం = పిలుపు;

@) హరిత్ = పచ్చని;

@) హయః = తురగము/ horse;

@) హర్మ్యం = భవనము; ( గగన హర్మ్యములు ) building

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Chitravalokanam జంగిల్ బుక్ - సబూ దస్తగిర్ By kadambari piduri, Jan 18 2010 11:41PM

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

హాలీవుడ్ సినీ లోకంలో Rudyard Kipling లబ్ధ ప్రతిష్ఠుడు. ఆతని "Jungle Book "పిల్లలనూ, పెద్దలనూ అలరించినది. ఇటు బాలీవుడ్ కూ,అటు హాలీవుడ్ కీ వారధి లాంటివి రుడ్యార్డ్ కిప్లింగు ఇంగ్లీషులోని రచనలూ, వాని సినీ రూపాలూ ! రుడ్యార్డ్ కిప్లింగు రచనల ఆధారంగా నిర్మితమైన ఇంగ్లీష్ పిక్చర్లలో ఒక భారతీయుడు కథానాయకుడుగా నటించాడు. అతడే "సబూ దస్తగిర్" (27 January 1924 – 2 December 1963) సబూ ఒక మావటి వాని కుమారుడు. నాటి బ్రిటీష్ ఈండియాలోని మైసూరు రాజ్యంలోని కరపూరులో mahout(= elephant rider ) కుటుంబములో జన్మించాడు. రాబర్ట్ ఫ్లాహర్టీ అనే డాక్యుమెంటరీ ప్రొడ్యూసరు ఆతనిలోని టాలెంటును గుర్తించాడు. తద్వారా సబూ వెండి తెరపైన హీరోగా అవతరించ గలిగాడు. రుడ్యార్డ్ కిప్లింగు యొక్క Toomai of the Elephants లో సబూ హీరోగా నటించాడు . 1940 లో భ్రిటిష్ ఫిల్మ్ అయిన The Thief of Bagdad లో సబూ పోషించిన "అబూ" పాత్ర ప్రేక్షకులను చాలా ఆకట్టుకున్నది. తిరిగి కిప్లింగు రచన ఆధారిత చలన చిత్రము "జంగిల్ బుక్"లో మౌగ్లీగా నటించాడు సబూ దస్తగిర్. Zoltán Korda జంగిల్ బుక్ దర్శకుడు. ఆ తర్వాత అతడి జీవితం అనేక ఒడిదుడుకులను లోనైనది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధము లో ఉద్యోగాలు చేసాడు. A Tiger Walks అనే సినిమా ఆతని చివరి సినిమా 1964 లో వచ్చిన “A Tiger Walks “. "Sabu Visits The Twin Cities Alone " మున్నగు సంగీత, అరణ్య సంబంధమైనవీ, ఇతర ఆల్బం సినిమాలలో నటించాడు. అమెరికాలో పాశ్చాత్య వనితను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. ఆతనికి ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నారు. కాలిఫోర్నియాలో చివరి శ్వాస విడిచాడు సబూ .&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

Chitravalokanam ; జంగిల్ బుక్ - సబూ దస్తగిర్ ;

By kadambari piduri, Jan 18 2010